Negatief reisadvies: Haïti.

 

 

Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag geeft met een onbepaalde regelmaat een zogenaamd negatief reisadvies af voor bepaalde landen en of gebieden. Het betreft dan veelal landen die in staat van oorlog zijn of die geteisterd worden door terroristische activiteiten of andere gevaren. In een dergelijk geval is uw reisverzekering dan ook niet meer dekkend. Eigenlijk zouden de reisbureaus zelf ook eens wat meer aan introspectie moeten doen. Het is soms te gek voor woorden waar men mensen naar toe laat gaan onder het mom van strand, zon, zee en wellicht ook nog eens cultuur. In een volgende serie wil ik u graag attenderen op feiten, gebruiken en zaken die u in de door mij besproken landen absoluut tegen zal of kunnen komen.

 

 

 

Presidentieel Paleis – Port au Prince

 

 

Meestal betreft het dan zaken waar u eigenlijk liever niet mee geconfronteerd zal willen worden en dan blijken dat ook nog eens zaken te zijn die de reisbureaus of organisaties verzwijgen, of toch in ieder geval bagatelliseren. Zo las ik onlangs in een folder de wervende zin: “Haïti, Parel van de Caribische zee.” Laat ik nou toevallig die ‘parel’ ook eens bezocht hebben. Niet dat ik op ‘pareljacht’ was, overigens heb ik er ook niet één gevonden. Haïti is een land wat het westelijke deel vormt van het grote eiland Hispaniola. Het oostelijke gedeelte van dit eiland staat bekend als de Dominicaanse republiek. Haïti is in 1804 als eerste staat van de Caribische Zee onafhankelijk geworden van Spanje. Met een gerust geweten kan en durf ik te zeggen dat dit land sinds zijn onafhankelijkheid door slechts één woord getypeerd mag worden: “CHAOS.” en dat dan in hoofdletters! Het land is een beetje kleiner dan Nederland (27.750 vierkante kilometers in oppervlakte) en telt (2005) bijna 8½ miljoen inwoners. Het land is zondermeer recordhouder en dat dan wat betreft diepterecords ten aanzien van alles wat slecht, erg of triest is.

 

Sowieso mag men Haïti rekenen tot het allerarmste land van het Amerikaanse continent. Dat met een gemiddeld inkomen van nog geen: 375 euro per hoofd van de bevolking. Nee, niet per maand, maar per jaar! Stel, u loopt daar rond als toerist, dus u bent rijk! Wat zeg ik? U bent extreem rijk. Althans in de ogen van de gemiddelde Haïtiaan. Daar welhaast elke Haïtiaan op de een of andere manier bewapend is, zeker na de revolte van 2004, loopt uw portemonnee niet alleen groot gevaar om leeggeroofd te worden, maar uw leven is ook niet al teveel waard. Zeker geldt dat als u het waagt om buiten de gebaande, nou gebaande, daarover straks wat meer, wegen te gaan. De hoofdstad Port au Prince is eigenlijk de enige plaats die nog een beetje waard is bezocht te worden en waar men zich ook nog redelijkerwijs kan bewegen.

 

 

 

Gonaïves

 

 

Om terug te komen over de begaande wegen. De enige fatsoenlijke weg waar onlangs nog een zware binnenlandse strijd over geweest is, is de weg van het vliegveld naar de stad. Heden ten dage kan men die berijden zonder al te groot gevaar, op een nierverzakking of ander ongerief na. Echter de andere plaatsen van enige betekenis en met meer dan bijvoorbeeld 500.000 inwoners, zoals Cap-Haïtien, de noordelijk gelegen havenstad. Of Port-de-Paix, ook aan kust gelegen in het noorden. Gonaïves aan de westkust, alsmede de drie grotere plaatsen op het zuidelijke schiereiland gelegen, zoals Jacmel, Jérémie en Cayes en de in het binnenland gelegen plaats Hinche, zijn uiteraard wel te bereiken, maar u kunt zich er geen voorstelling van maken hoeveel moeite en gevaar u zich er voor dient te getroosten, aldaar te geraken. Laat staan dat u er accommodatie kunt vinden, die ook maar enigszins basaal genoemd mag worden. Dit terwijl de afstanden in kilometers nou niet bepaald extreem genoemd kunnen worden. Dat is ook bijna onmogelijk nietwaar, gezien de grootte van het land? De bewoners van dit overigens bergachtige maar tropisch vochtige land, zijn bijna allemaal van Afrikaanse oorsprong en vreemd genoeg is de officiële taal Frans en geen Spaans (de taal van de vroegere heersers). Ook het Frans-Creools is als officiële taal erkend.

 

Een ander aspect wat velen vergeten is dat in dergelijke landen niet zoiets bestaat als een ‘keuringsdienst van waren.’ Toeristen worden dan ook zonder enige gewetenswroeging door reisorganisaties overgeleverd aan de ‘kook en brouwkunsten’ van lieden die thuis de ‘Voodoo’ bedrijven en in de meest erbarmelijke omstandigheden wonen. Ooit ben ik eens, hetzij per ongeluk, in een keuken beland van een zogenaamd internationaal hotel. Wat mijn ogen toen te zien kregen was meer dan genoeg om mij de resterende drie dagen van mijn verblijf te beperken tot het zogenaamde ‘apendieet.’ Vers fruit, zoals bananen en ananassen en verder schafte ik mij etenswaren aan die wel héél goed verpakt zaten en direct voor consumptie geschikt waren. Uiteraard duur, omdat het importproducten betrof. Mijn eerder opgelopen diarree was, door het per ongeluk binnenlopen van die keuken, of wat er voor door moest gaan, dan ook gelijk volledig verklaarbaar.

 

 

 

Carnaval in Jacmel

 

 

Wat men ook nimmer in folders of reisbrochures zal aantreffen, is het feit dat je als argeloze toerist de godganselijke dag wordt lastig gevallen door bedelaars, vendeurs (verkopers) van allerhande ‘ongeregeld’ en lieden die op nog minder fraaie dingen uitzijn. Het fenomeen prostitutie, wat je overigens overal in de wereld in min of meerdere mate tegen zult komen, lijkt in Haïti wel gemeengoed te zijn. Ongeacht of je man, vrouw, oud of jong, mooi of lelijk, ziek, zwak of misselijk bent. Een blanke moet zin hebben in sex, in welke vorm dan maar ook en dat op elk ogenblik van de dag of de nacht. Ja, de nacht, dat is ook een zaak waarvan de wervende reisfolders niets weten te vertellen. Pas als je er eenmaal bent dan word je geconfronteerd met berichten in hotels, dat het advisabel is om na zonsondergang maar beter niet alleen de stad in te gaan, laat staan je buiten de stad te begeven. Maar verdorie, de zon gaat daar al om een uur of zes onder. Zelf opgelegd huisarrest dus en dat noemen ze dan vakantie!

 

Politie, ook zo’n apart geval. De meest corrupte lieden hebben een baan weten te kopen bij de politie en om daar dan weer promotie te kunnen maken, moet je je wel erg onderscheiden, ten aanzien van je corrupte collega’s, om met nóg meer corruptie een of meerdere strepen te bemachtigen. Dat is dan óók niet de plaats om je tot hen te wenden in tijd van nood. Ze zien je overigens graag komen, maar dat om andere redenen. Het moet gezegd worden dat in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw, de toeristenbranche in Haïti stukken beter ontwikkeld was, dan nu het geval is. Aan de andere kant moet je dan constateren dat dit de jaren waren van de nietsontziende en door en door corrupte dictator Papa Doc. (voormalig president F. Duvalier). Een van de meest geliefde trucs om toeristen van overtollige Gourdes (geld) of Dollars te ontdoen is ze een bedwelmend drankje te drinken te geven. Dan gaat het beroven daarna wat gemakkelijker en hoef je niet op al teveel tegenstand te rekenen. Of het moest zijn van omstanders, of toevallig voorbijlopende politieagenten, die ook hun deel zouden willen hebben van de buit.

 

 

 

Straatbeeld in Hinche

 

 

Buiten de acht grote steden, waaronder de hoofdstad met ruim een miljoen inwoners, is het eens zo paradijselijke platteland op een paar kleine stadjes na, eigenlijk leeg. Nog maar ruim 3% van de bodem is bedekt met bos. Dat was ooit eens bijna 90%! De natuur was adembenemend, maar nu word je de adem soms letterlijk benomen en dat niet door slangen of ander ongerief, maar door lieden met minder goede bedoelingen. Qua verkeer zult u echter weinig hinder ondervinden. Slechts vier op de 1.000 Haïtinanen mogen zich eigenaar noemen van een auto en telefoons zijn ook al erg zeldzaam. Volgens de cijfers van 2005 had slechts 10 promille, ja, promille van de bevolking beschikking over een telefoon. Dan moet de centrale het natuurlijk wel doen. Ondanks de paar mooie plekjes die er ook zijn en die dan ook allemaal op die ene folder staan, wordt het land en de stad het beste getypeerd als één grote verzameling van slumps, armoede en uitgeputte grond, af en toe afgewisseld met ineens een luxueuze villa mét veel, heel veel bewaking die in Hollywood of iets dergelijks niet zou misstaan. Mocht u er toch heen willen gaan. Uw goed recht. Regel dan wel uw zaakjes voor uw eventuele nabestaanden, zij zullen u ongetwijfeld dankbaar zijn!

 

 

Silvia Videler.

 

November 2006

 

Home