New Page 1

Foto’s-Drunen-Deel 1

Drunen

(Foto: 27 september 2013)

Drunen is een plaats in de gemeente Heusden (Noord-Brabant), op 1 januari 2011 had Drunen 19.069 inwoners.

Drunen maakt deel uit van een regio die de Langstraat wordt genoemd en van oudsher bekendstaat om zijn leer- en schoenenindustrie.

Drunen was vanaf 1813 een zelfstandige gemeente, bestaande uit de plaatsen Drunen, het gehucht Giersbergen

en de bouwhoeven Fellenoord, Klinkaert en het inmiddels afgebroken Pestert.

In 1935 werd, na de opheffing van de zelfstandige gemeente Elshout & Oud-Heusden, het kerkdorp Elshout toegevoegd.

Op 1 januari 1997 is deze gemeente samengevoegd met de voormalige gemeenten Vlijmen en Heusden tot de nieuwgevormde gemeente Heusden.

Grote werkgevers in Drunen zijn of waren de scheepsschroevenfabriek van Wärtsilä,

(voorheen Lips en John Crane), de aluminiumfabriek van Sapa (voorheen Alcoa) en de messingfabriek LDM (voorheen Lips).

Deze drie verwante bedrijven werken samen onder de naam Metal Valley.

Het voormalig themapark het Land van Ooit was hier gevestigd.

Het was gevestigd op het landgoed van Kasteel Drunen.

Na het faillissement van het themapark zijn het gebied en kasteel aangekocht door de gemeente Heusden en omgedoopt tot de 'Poort van Heusden'.

Aan de noordrand van de huidige bebouwing was het voormalig Station Drunen-Heusden gelegen,

aan de westzijde van spoorwegovergang en buurtschap de Wolfshoek.

Drunen ligt tussen Waalwijk en Vlijmen.

Dichtbijzijnde grote steden zijn ’s-Hertogenbosch op zeven kilometer en Tilburg op tien kilometer (hemelsbreed).

Doordat Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen tussen Drunen en Tilburg ligt, is de weg per auto naar Tilburg ruim twee keer zo lang

als naar 's-Hertogenbosch, respectievelijk achttien en negen kilometer.

Fietsers kunnen door de Drunense Duinen en leggen veertien en tien kilometer af naar Tilburg en 's-Hertogenbosch.

Geschiedenis:

Vóór 1231 had de familie Altena Drunen in leen van de Graaf van Holland.

Op 9 september 1231 werd het overgedragen aan de Hertog van Brabant, waardoor het bestuurlijk binnen het Kwartier van Oisterwijk kwam.

In 1376 werd de heerlijkheid verpand aan Paul van Haastrecht.

De heren verbleven op het Kasteel d'Oultremont.

Eind 14e eeuw kreeg Drunen een schepenbank die het hoge, middelbare en lagere recht omvatte.

Economie:

Het dorp leefde vooral van de landbouw.

Aardappelen, rogge en melkveehouderij waren de voornaamste bedrijfstakken.

Fruitteelt kwam vooral ten noorden van Drunen voor.

In 1794 waren er verder twee brouwerijen, twee looierijen, acht wevers, zes schoenmakers en drie garentwijnders.

Het leerlooien en de schoenmakerij kwamen aanvankelijk op als nevenbedrijf van de landbouwers.

In 1865 waren er 12 schoenfabriekjes, waar veel kinderarbeid voorkwam.

Een andere bedrijfstak was de mandenvlechterij.

De bevolking stelde zich teweer tegen de mechanisering van de schoenindustrie en in 1907 constateerde de toenmalige Commissaris van de Koningin, Arthur Eduard Joseph van Voorst tot Voorst, bij een bezoek dat het een ongeluk was dat de menschen niet met hun tijd mede gaan,

zoodat een schoenmaker van veertig jaar niet in staat is om schoenen te maken, zooals die nu gevraagd worden.

Overigens waren die schoenmakersknechts wèl te beklagen; vroeg oud, half blind, veel armoede.

De arbeidsomstandigheden waren dan ook zeer ongezond en de patroons deden er alles aan om de vakbonden buiten de deur te houden.

Uiteraard wist de schoenindustrie zich geleidelijk te moderniseren.

Veel fabrieken verdwenen echter gedurende de jaren 70 van de 20e eeuw.

Een tweede pijler van de economie vormde de metaalindustrie, die begon in 1939 met de vestiging van de scheepsschroevenfabriek Lips.

Uiteindelijk is hier nog een aluminiumverwerker en een messingverwerker uit voortgekomen.

Ondertussen werd begin 2010 bekendgemaakt dat de scheepsschroevenproductie naar China zou worden overgebracht.

De derde pijler vormt het toerisme.

De attracties Autotron en Land van Ooit verdwenen echter na enige tijd weer.

Vooral de nabijheid van Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen vormt echter nog een trekpleister.

De bevolking bedroeg begin 19e eeuw ongeveer 1.500 zielen. Dit liep op naar ongeveer 2.000 in 1840, ongeveer 3.000 in 1920 en 3.566 in 1934.

Door de annexatie van Elshout nam dit aantal toe tot 4.500 in 1935.

Omstreeks 1940 waren er 5.000 inwoners.

Vooral na 1955 ging het hard, door een geboorte- en een vestigingsoverschot.

In 1972 waren er 12.000 inwoners en in 2010 waren dat er 18.000.

Bezienswaardigheden:

Beltmolen Hertogin van Brabant, een ronde stenen molen uit 1838.

De Voorste Venne, het gebouw van het voormalig Autotron, ontworpen door Anton Pieck, uit 1972, later gekopieerd in Rosmalen.

Tegenwoordig een cultureel centrum.

De Sint-Lambertuskerk, aan het Raadhuisplein, uit 1954.

Architect was Hendrik Christiaan van de Leur en de stijl was verwant aan de Delftse School.

De nabijgelegen pastorie was van dezelfde architect.

Oorspronkelijk zou de kerk geen toren hebben, maar dank zij een gift van Max Lips kwam er alsnog een overhoekse toren.

De kerk verving de in 1944 door oorlogsgeweld verwoeste neogotische kerk welke in 1874 in gebruik werd genomen

en die een ontwerp was van Hendrik Jacobus van Tulder.

Het interieur van de Sint-Lambertuskerk is ontworpen door Luc van Hoek.

In het retabel kunnen, afhankelijk van de periode van het kerkelijk jaar, zeven verschillende schilderijen worden geplaatst.

De kunstenaar ontwierp ook de glas-in-loodramen en andere onderdelen van het kerkinterieur, wat aldus een grote eenheid uitstraalt.

Tussen 1944 en 1954 kerkten de katholieken in een noodkerk.

De voormalige spoorbrug en seinwachtershuisje.

Het voormalige Raadhuis uit 1940, gelegen in de Grotestraat, met tegeltableaus en ramen van Toon Ninaber van Eyben.

Er zijn gedenkplaten voor de oorlogsslachtoffers aangebracht.

Verscheidene monumentale boerderijen van het Langstraattype, in de Grotestraat.

De voormalige Lipsfabriek, met carillon.

De Sint-Hubertuskapel uit 1994 aan de Steegerf bij de Loonse en Drunense Duinen, gebouwd door het Sint-Hubertusgilde.

Een bakstenen gebouwtje met zadeldak en enkele glas-in-loodramen.

Natuur en landschap:

Het afwateringskanaal 's-Hertogenbosch-Drongelen in Drunen

Ten zuiden en westen van Drunen bevindt zich de Heidijk die het dorp moest beschermen tegen het water van de Beerse Maas

die tot 1942 bij hoogwater ten zuiden van Drunen stroomde.

Iets zuidelijker bevindt zich het Afwateringskanaal 's-Hertogenbosch-Drongelen.

Daar weer ten zuiden van ligt opnieuw een dekzandrug met het Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen, een belangrijk en uitgestrekt natuurgebied.

Ten westen van Drunen bevindt zich de Baardwijkse Overlaat.

Dit is een natuurlijke laagte tussen Waalwijk en Drunen.

Langs hier stroomde vroeger de Beerse Maas naar het noorden. Tegenwoordig is het een natuurgebied.

(Wikipedia).